Nýfrjálshyggja

Heimskreppan í fjármálum og efnahagsmálum hefur lent harðar á litla Eystrasaltsríkinu Lettlandi en nokkru öðru landi nema ef til vill Íslandi. Landið gerði tilraun til að ganga inn í Myntbandalag Evrópu, og hluti af þeirri tilraun var að binda gengi gjaldmiðils landsins, Lats, við Evruna. Afleiðingarnar urðu þær að slæm staða varð mun verri en hefði annars verið. Þróun mála í Lettlandi mun hafa bein áhrif á örlög marga ríkja í austurhluta Evrópu. Hún markar dauða hinnar róttæku tilraunar með thatcherisma í Austur-Evrópu.

Allt frá þvi Attac hreyfingin var stofnuð í Frakklandi 1998 með fjármálakreppuna í Asíu að bakgrunni varaði hún við ofvexti fjármálakerfisins, sem með hnattvæðingu sinni hafði aukið mjög á efnahagslegann óstöðugleika og félagslegt ójafnrétti. Takmarkalaust frelsi fjármagnsins hafði skert fullveldi ríkja og þrengt að valkostum almennings og lýðræðislegum stofnunum hans, sem báru ábyrgð á almannaheill. Í þeirra stað var komin rökvísi spákaupmennskunnar sem lýtur einungis hagsmunum fjölþjóðlegu fyrirtækjanna, fjármagnseigendanna og fjármagnsmarkaðanna.

Sameiginleg yfirlýsing Evrópudeilda Attac um fjármálakreppuna og lýðræðislega valkosti.

„Afvopnum markaðina!“

Við stofnun Attac 1998 reis þessi krafa með fjármálahrunið í Asíu að bakgrunni. Síðan þá höfum við upplifað fleiri kreppur af völdum fjármálamarkaðanna: í Rússlandi, Brasilíu, Tyrklandi, Argentínu, „nýja-hagkerfis“bólan sem sprakk 2001.

Í dag eru auðugu löndin stödd í miðju kreppu sem er sú alvarlegasta síðan Kreppan mikla 1929. Hrunið á Wall Street í september 2008 markar endalok tímaskeiðs: kerfi fjármagnskapítalismans, sem knúið var áfram af sókninni í hámarksgróða, hrundi. Það eyddi sjálfu sér með eigin mótsetningum. Og nú ná eftirköstin til raunhagkerfisins. Samdráttur er hafinn í Bandaríkjunum og Evrópusambandið fylgir fast á eftir. Að lokum mun heimshagkerfið allt líða fyrir afleiðingarnar.